Shama sha wunono homdjini !
Tsiwono kayiri yawu sababisha mahadisi uhusu o wunono wahe ma rayiya wapvo ntsidjuwu hatru hususwani ndo mdjini Nyadombweni.
Hama nde haali mdjuwawo ze sirikali za pvo ntsidjuwu hatru zo kazina hamu yaho wunono wahe marayiya.
Wo wunono nguwo ntsini hakuwu, re sirikali, re midji kapvatsi wa shuhulihanihawo ne swiha. O windji waho wakomori ngwa farikiyo
ha maha mengo mitsanu na minane (58). Yapvo mkomori katsuwona mba ladha ya wuvumzi «retraite» ha wukaya ho kaza kifu ye hazi yahahe
naye ngulawo duniyani. Eyapvo ndo tsobakisha ye namna yyo bahi pvatsina wutsaha shawiri ra sayidiya mbapvi ye mahutadjiyo yaho wunono ?
Yesi wufanya ? yika wuladhimu pvake twabibu «Médecin généraliste » homdjini dayima yili ye marayiya yeka ngwawo wawade wehenda wemmona
pvatsina wukaya sharutwi wende Moroni. Yika wuladhimu wadjawu pvakaye djumba lohuza malalawo «Pharmacie» yidjo wufanya hazi wo mfumo kamili.
Apvo pvabakisha le suala muhimu, na nde namna yo shinda pva buhe mali yili zendrongowo yizo zindjiye ndziyani.
Na nga msisindriyo wukaya hayina mdru mnyadombweni ramme ra mshe reka nge Komori hawu pvondze ngena nafasi ya wutowa ye fikira ya hahe ya
wonawo maswilaha wuhusu wo mpaango «projet» wunu.
Ye fikira ya hangu wuhusu le shawiri linu nda yinu :
yika wuladhimu rifanye shama sha wunono sha nafsiya «Mutuelle Privée» shidjo wuhusu ye marayiya wa Nyadombweni. Ye shama shinu ngashi rengawo
dhwamana pvo mdru yendawo yawone ye twabibu, ngerengawo dhwamana wadjawu funvu awu piya womhulo yemalalawo, na zasaya zidjo wutwaliwa halafu.
Ye ze mali za wupanga ye shama shinu ngazidjokawulanda ? Ze fikira za wuhundra zemali ngizo zindji, sha ngamdjo dhukuru ndraru pvanu :
1- Hayina mdru mnyadombweni wufanyo hazi reka yasirikali awu yitso ya sirikali nge ladhimuwo ya tsange funvu dzima uhondra mararu harimwa djana
(1 à 3 %) laho mshahara hahe hayina mwezi. Yemapesa yawo nga djiyawo harimwa le kiyesi lahe shama.
2- ngamdjuwawo wukaya ye anda na mila yowuka nodziro yeka wandru wandjiya harimwa mahadisi yahayo. Sha ngiyo wadjibu riyipvunguze mbapvi yili
rirenge nusu zamali zahe anda ritriye oharimwa ye shama, hawukaya yyo nde yidjowutsongeza owandru yikawo kwatsufanya hazi wa hundre msaada wahe
shama, wangaliwa yeka ngwawo wawade hawu yeka ngwandzo wahule dalawo.
3- Ye fikira ya raru ngedjowushinda yindje ndziyani yeka ze mbili zamwando zishindi zikamiliha. Yaani ndowupara nusu za mapessa yahe shama, na na
sanduku zamali «banques» zindrwadjina zilo ho masiwani, yili rifanye mashirika yadjo wutsongeza rido hundra fayida, yadjo wusayidiya wadjawu
wo wunono (mfano riwahe duka lawuhuza malalawo "Pharmacie" awu mna shirika mdrwadjina wudjo fayidisha wo wunono).
No mpaango wunu «projet» ngodjowutsongeza wadjawu pvawumbwa hazi yili ye mashababi watimizi ye misomo yahawo watso wuhundra hazi, wadji hundre
ne ze hazi zidjowupangiha hasibabu ndo mpaango wunu «projets» zinu piya yeka bomgwahipvendza zi shindi zindjiya ndziyani.
Hawukaza kifu, wa naama wahe UGF, UGFSJ, UJEN ngamdjuwawo ukaya yo mayendeleyo mahuwu yekaya ntsi yishindi yiwana neze mbwade yili ye maha yilepe
mbapvi enge mdru yafe (mfano farantsa mdru ngufo hamaha mengo minane namitsanu, 85 ans, ha kiyasi). Hayizo piya, ngadzawo ze fikira za hatru zidoka
za kweli. Ridopanga mipaango «projets» yidjo do djibu yemahutadjiyo yahe marayiya, yyo ndeyidjo wutsongeza pvabadilihe mba ndrongowo homdjini ne
marayiya.
Nassur SAID ALI